PROBLEMY LAWINOWE – NOWOŚĆ W POLSKICH KOMUNIKATACH LAWINOWYCH

PROBLEMY LAWINOWE – NOWOŚĆ W POLSKICH KOMUNIKATACH LAWINOWYCH

W czerwcu 2017 roku w Tutzing odbyła się 19 Konferencja Europejskich Służb Lawinowych (European Avalanche Warning Services – EAWS). Na tej konferencji zostało podpisane memorandum (Memorandum of understanding for EAWS), w którym członkowie EAWS (w tym TOPR i GOPR) m.in. uzgodnili i zaakceptowali wspólne standardy. Wsród głównych standardów znalazły się takie elementy, jak posługiwanie się wspólną skalą zagrożenia lawinowego i klasyfikacją wielkości lawin, odpowiedni układ komunikatu lawinowego, ujednolicona terminologia lawinowa oraz problemy lawinowe. Są to bardzo istotne zmiany, wpływające z jednej strony na poprawę komunikatywności, a z drugiej pozwalające na przekazanie wielu ważnych informacji za pomocą infografiki. Dzięki temu również zmniejszy się bariera językowa w rozumieniu komunikatów z różnych krajów. Jeśli poznamy i zrozumiemy symbole umieszczone w polskim komunikacie, to zrozumienie istoty innego europejskiego komunikatu nie sprawi nam problemu.  Bardziej szczegółowe informacje dotyczące powyższych zagadnień znajdują się na stornie EAWS (http://www.avalanches.org/eaws/en/main_layer.php?layer=news).

Polskie służby lawinowe TOPR i GOPR rozpoczęły wdrażanie założeń memorandum i dzięki temu w Polsce w komunikatach lawinowych na sezon 2017/2018 pojawiły się „problemy lawinowe”. Jednym ważnym aspektem tego pojawienia się jest wprowadzenie grafiki – ikon oznaczających poszczególne problemy, a drugim – długofalowo co najmniej tak samo istotnym – wymuszenie ujednoliconego trybu rozumienia mechanizmów decydujących o powstawaniu zagrożenia. Konieczność przypisania prognozowanego zagrożenia do konkretnego problemu lawinowego zmusza osoby przygotowujące komunikat do podwyższonej dyscypliny w rozumieniu procesów zachodzących w pokrywie śnieżnej. Aby zrozumieć i wykorzystać taki komunikat, jego odbiorcy muszą jednak zrozumieć procesy, o których mowa. W tym edukacyjnym sensie wprowadzenie nowej/dodatkowej ikonografii nie jest wyłącznie kwestią estetyki prezentowanych komunikatów, a znaczącym krokiem w rozwoju komunikacji dotyczącej zagrożenia.

PROBLEMY LAWINOWE

EAWS zdefiniowało pięć problemów lawinowych, których celem jest opis typowych sytuacji pojawiających się w terenie lawinowym oraz wspieranie osób – zarówno zawodowców jak i zwykłych turystów – w ich ocenie zagrożenia lawinowego. W zalecanej przez EAWS strukturze komunikatu lawinowego „problemy lawinowe” znajdują się na trzecim poziomie piramidy informacyjnej, zaraz po „stopniu zagrożenia lawinowego” i „strefach najbardziej zagrożonych (wystawy, wysokości)” – są ich swoistym dopełnieniem.

EAWS stworzył ujednolicone ikony symbolizujące każdy problem oraz opis każdego z problemów w formie przejrzystej tabeli. Wstępne polskie tłumaczenie tabeli zaprezentował na razie tylko GOPR.

(opis problemów w języku angielskim – https://lawine.tirol.gv.at/data/eaws/typical_problems/EAWS_avalanche_problems_EN.pdf)

 ŚWIEŻY ŚNIEG

   (opis w języku polskim – http://www.gopr.pl/lawiny/baza-wiedzy/problemy-lawinowe/ap-new-snow)

–

–

–

–

–

–

–

ŚNIEG PRZENIESIONY PRZEZ WIATR

 (http://www.gopr.pl/lawiny/baza-wiedzy/problemy-lawinowe/ap-wind-drifted-snow)

–

–

–

–

–

–

–

PERMANENTNA SŁABA WARSTWA (w tłumaczeniu na stronie GOPR: „przetrwała słaba warstwa”)

  http://www.gopr.pl/lawiny/baza-wiedzy/problemy-lawinowe/ap-persistent-weak-layer)

–

–

–

–

–

–

–

MOKRY ŚNIEG

(http://www.gopr.pl/lawiny/baza-wiedzy/problemy-lawinowe/ap-wet-snow)

–

–

–

–

–

–

–

ŚNIEG ŚLIZGAJĄCY SIĘ

(http://www.gopr.pl/lawiny/baza-wiedzy/problemy-lawinowe/ap-gliding-snow)

–

–

–

–

–

–

FILM O ROZUMIENIU KOMUNIKATÓW LAWINOWYCH

Poniżej zamieszczamy film National Avalanche Center, który pokazuje komunikat lawinowy jako bazę wiedzy, ujmujący całą treść komunikatu w formie problemu lawinowego. Problem lawinowy w tym filmie ujęty jest szerzej, jako zagadnienie składające się z czterech elementów: charakter lawiny (to amerykański odpowiednik wyżej opisanych „problemów lawinowych”), zagrożone strefy (wystawy i wysokości), prawdopodobieństwo wyzwolenia oraz rozmiar lawiny. W bardzo ciekawy sposób przedstawiono w nim, jak rozumieć komunikaty lawinowe i jak aplikować tą wiedzę w terenie. Film jest amerykański (USA), więc pewne różnice w przedstawianiu informacji i terminologii istnieją, ale sam proces analizy komunikatu jest taki sam.